ေဖေဖာ္ဝါရီ ၄ ရက္ ၊ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ဟာ ကမၻာ့အၾကီးဆံုး လူမႈကြန္ရက္တစ္ခုကို ေမြးဖြားေပးခဲ့တဲ့ ေန ့ပါ

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၄ ရက္ ၊ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ဟာ ကမၻာ့အၾကီးဆံုး လူမႈကြန္ရက္တစ္ခုကို ေမြးဖြားေပးခဲ့တဲ့ ေန ့ပါ။

         ဟားဘတ္ေက်ာင္းသား မတ္ခ္ဇူကာဘတ္ဟာ အသက္ ၂၀ အရြယ္မွာ သူ ့ရဲ့ အခန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္းေတြ ျဖစ္တဲ့ အဒူရာဒို ေဆဗာရင္း ၊ အန္ဒရူး မက္စ္ေကာ္လန္ ၊ ဒတ္စတင္ ေမာ့စကိုဗစ္နဲ ့ခရစၥဟူးခ်္စ္တို ့နဲ ့တဲြျပီး Facebook ကို စျပီး တည္ေထာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ Facebook လို ့ေျပာလိုက္တာနဲ ့ဇူကာဘတ္ခ္ကလဲြျပီး သူတို ့ကို ျပင္ပေလာကသားေတြ မသိေတာ့ပါဘူး။
Photo: Washington Post
         Facebook ျဖစ္လာျပီး ၃ႏွစ္အၾကာမွာ ဇူကာဘတ္ခ္ဟာ ကိုယ္ဒူးကိုယ္ခြ်န္ဘဝနဲ ့ကမၻာ့အသက္ငယ္ဆံုး ဘီလ်ံနာအျဖစ္ကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ အစက တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား အသိုင္းအဝိုင္းၾကား ခ်ိတ္ဆက္ရာ social network အျဖစ္ကေန အခုဆို ကမၻာေပၚက လူေပါင္း သန္း ၂၂၇၀ ေက်ာ္ သံုးေနတဲ့ ဧရာမလူမႈကြန္ရက္ၾကီးတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
         မတ္ခ္ဇူကာဘတ္ရဲ့ ထူးျခားမႈက ဟားဗတ္မွာ စိတ္ပညာေမဂ်ာနဲ ့ေက်ာင္းတက္ခဲ့ေပမယ့္ နည္းပညာနဲ ့အခ်မ္းသာဆံုး ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဘဝကို ကိုယ့္ဘာသာ ေမာင္းႏွင္လာခဲ့တာပါ။ ဟားဗတ္မွာ ေက်ာင္းတစ္ဝက္တစ္ပ်က္နဲ ့ႏႈတ္ထြက္ခဲ့တဲ့ သူဟာ ေနာက္ ၁၂ ႏွစ္အၾကာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ဟားဗတ္ကပဲ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဥပေဒေဒါက္တာဘဲြ ့ ႏွင္းအပ္ခံရသူ ျဖစ္လာပါတယ္။
         ဘဲြ ့ႏွင္းသဘင္မွာ "ကိုယ့္မွာရိွတဲ့ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဖာ္ေဆာင္ခြင့္မရိွခဲ့ရင္ အားလံုး ဆံုးရံႈးသြားမယ္" လို ့ေျပာခဲ့တဲ့ သူဟာ အခုအခ်ိန္မွာ ကမၻာ့အၾကီးဆံုး လူမႈကြန္ရက္အသိုင္းအဝိုင္းၾကီးျဖစ္တဲံ Facebook ရဲ့ ေခါင္းကိုင္ဖခင္ဘဝကို ေရာက္လာျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ Facebook ရဲ့ လက္ေအာက္မွာ WhatsApp ၊ Instagram ၊ Twitter တို ့လို လူမႈကြန္ရက္ၾကီးေတြလည္း အားေကာင္းေကာင္းနဲ ့လည္ပတ္ေနပါတယ္။

         ေလာေလာဆယ္ WhatsApp ဝန္ေဆာင္မႈကို လူေပါင္း သန္း ၁၅၀၀ ေက်ာ္က လစဥ္ သံုးစဲြေနျပီး Instagram ကို သံုးစဲြသူဦးေရက သန္း ၁၀၀၀ နဲ ့အထက္မွာ ရိွေနပါတယ္။ Facebook Messenger ကိုေတာ့ လစဥ္လူေပါင္း သန္း ၁၃၀၀ ေက်ာ္က အသံုးျပဳေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က အခ်က္အလက္ေတြ ျဖစ္ျပီး အေျပာင္းအလဲ ရိွႏိုင္ပါတယ္။ Facebook ရဲ့ ဝင္ေငြကလည္း ၂၀၁၇ ထဲမွာ ေဒၚလာ ၄၀.၆၅၃ ဘီလ်ံရိွခဲ့ပါတယ္။

         ဝန္ထမ္းေပါင္း ၃၀၀၀၀ ေက်ာ္နဲ ့လည္ပတ္ေနတဲ့ Facebook ရဲ့ ၁၅ ႏွစ္ခရီးဟာ ၂၀၁၈ ကစျပီး အခ်ိဳကုန္လာတဲ့ အေနအထားေတြ ရိွလာပါတယ္။ လူေပါင္း ၈၇ သန္းေက်ာ္ရဲ့ အခ်က္အလက္ေပါက္ၾကားေစခဲ့တဲ့ Cambridge Analytica ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ ၂ ရပ္ေရွ့မွာ ဇူကာဘတ္ခ္ကိုယ္တိုင္ အစစ္ေဆးခံခဲ့ရသလို ေၾကာ္ျငာဝင္ေငြအတြက္ Netflix ၊ Amazon ၊ Microsoft နဲ ့Spotify အပါအဝင္ Facebook နဲ ့ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ third party ကုမၸဏီေတြကို လူမႈကြန္ရက္သံုးသူေတြရဲ့ private message မ်ား ဝင္ဖတ္ခြင့္ေပးခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြထြက္ထားသလို ေနာက္ဆံုး လူငယ္ေတြကို တစ္လ ေဒၚလာ ၂၀ ေပးဖို ့အခ်က္အလက္ ႏႈိက္ယူေနတဲ့ ျပႆနာေတြလည္း တက္ေနပါတယ္။
Photo: BGR
         အခ်က္အလက္ေပါက္ၾကားမႈတစ္ခုတည္းကပဲ GDPR လို ့ေခၚတဲ့ EU ရဲ့ ့အေထြေထြအခ်က္အလက္ကာကြယ္ေရးစည္းမ်ဥ္းနဲ ့ညိမယ္ဆိုရင္ အျမင့္ဆံုး ေဒၚလာ ၁.၆ ဘီလ်ံေက်ာ္လည္း ဒဏ္တပ္ခံရမယ့္ အေရးနဲ ့ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။ ေလာေလာလတ္လတ္ ျပႆနာတစ္ခုက သူနဲ ့ေက်ာင္းေနဘတ္ေဟာင္း Think Computer ကုမၸဏီရဲ့ founder အာရြန္ဂရင္းစပန္းမွ Reality Check နာမည္နဲ ့Facebook ဟာ လစဥ္ သံုးစဲြသူဦးေရကို လိမ္ထားတယ္ဆိုျပီး အစီရင္ခံစာတစ္ခု ေဖာ္ထုတ္ေရးသားထားပါတယ္။
         Facebook အတြက္ ၂၀၁၉ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၄ ရက္ေန ့ဟာ ၁၅ ႏွစ္တင္းတင္းျပည့္တဲ့ ႏွစ္ပါ။ Facebook ရဲ့ ခရီးဟာ ဘယ္ေလာက္ထိ ရွည္လ်ားေနမလဲဆိုတာကိုေတာ့ ပိတ္ကားထက္က ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Credit# Duwun Tech